Šta je u stvari impotencija?
Impotencija je poremećaj seksualne funkcije muškarca.
Ona predstavlja nemogućnost muškarca da na odgovarajući način obavi seksualni odnos.
To se najčešće dešava jer muškarac ne može da:
1. Postigne erekciju (erekcija je uvećanje i učvršćenje polnog organa pri seksualnom nadražaju)
2. Ne može da održi erekciju dovoljno dugo
Najčešći uzrok nemogućnosti postizanja erekcije je erektilna disfunkcija (ED).
Nemogućnost dovoljno dugog održavanja erekcije može biti posljedica erektilne disfunkcije (ED), ili prerane ejakulacije (PE).
Koliko je impotencija česta?
Ne može se tačno utvrditi broj muškaraca koji imaju problema sa potencijom. S obzirom na delikatnost problema, muškarci nerado govore o tome i pokušavaju da svoj problem prikriju.
Prema nekim podacima od impotencije pati, na primer, u SAD oko 20 miliona ljudi, u Nemačkoj 6 miliona.
Prema grupi autora iz Masačusetsa ispitivanja rađena 1994. godine pokazala su da više od 50 % ispitanika ima problema sa potencijom i to:
- minimalne i povremene tegobe – 17.2 %
- srednje izražene – 25.2 %
- potpuna impotencija – 10 %
Prema godinama starosti situacija je bila sledeća:
- stariji od 40 godina – 40 %
- stariji od 60 godina – 67 %
Ovdje se ne pominju muškarci mlađi od 40 godina, ali prema našim iskustvima, nikako ne treba pomisliti da oni nemaju problema sa potencijom, naprotiv. Veliki broj pacijenata ima između 20 i 30 godina života.
Može se reći da praktično svaki muškarac ili je imao ili će imati problem sa potencijom.
Kod nekoga se to desi jednom i kratko traje kod drugih se dešava češće i/ili dugo traje (mjesecima ili godinama). Može se javljati povremeno ili je prisutna stalno.
Impotencija i godine
Često se postavlja pitanje u kakvoj su vezi godine starosti i seksualno funkcionisanje muškarca. Seksualnost muškarca, pa i njegova seksualna funkcija se, naravno, mijenjaju tokom godina. Seksualni nagon se postepeno smanjuje kao i mogućnost za postizanje i održavanje erekcije.
Vidjeli smo da je prema godinama starosti učestalost javljanja impotencije sledeća:
- stariji od 40 godina – 40 %
- stariji od 60 godina – 67 %
Dakle, evidentno je da stariji muškarci imaju češće problema sa potencijom.
Veoma važno je, međutim, sljedeće:
Muškarac može seksualno da funkcioniše praktično dok je živ!
U praksi se pokazalo da mnogi muškarci probleme koje imaju sa potencijom olako tumače godinama starosti. Iskustva iz uroloških ordinacija koje se bave ovom problematikom govore da su muškarci skloni da već posle 30 godine veruju da je normalno da imaju poteškoća sa potencijom. U stvari je činjenica da je veliki broj muškaraca starosti, recimo između 70 i 80 godina seksualno aktivan.
Dakle, ne postoje posebni razlozi zbog kojih muškarac ne bi imao zadovoljavajuće seksualne odnose bez obzira na godine starosti! Potrebno je, naravno, da postoje određeni preduslovi na koje je, srećom, uglavnom moguće uticati, tako da ne treba propustiti da i o tome pitate tokom konsultativnog razgovora sa stručnjakom.
Uzroci impotencije
Uzroci impotencije mogu biti brojni. Prastara podjela, oko koje se decenijama lome koplja stručne javnosti, je podela na organske uzroke i na psihogene uzroke. Zastupljenost jednih ili drugih je bila oduvijek podložna uticaju promjene “mode” medicinsko-naučne misli. Prema aktuelnim, najnovijim naučnim saznanjima učestalost jednih i drugih je sledeća:
- organski uzroci 50-80 %
- bolesti krvnih sudova-arterije i vene, povišen krvni pritisak, šećerna bolest, endokrini poremećaji, neurološka oboljenja…i drugo
- različite intoksikacije, na prvom mjestu alkohol i nikotin
- ljekovi
- oboljenja penisa (prijapizam, Pejronijeva bolest, povrede…)
- psihogeni uzroci do 30 %
- mješoviti uzroci (prisustvo i organskog i psihogenog faktora)
Utvrđivanje uzroka impotencije
Na prvom mjestu je važno utvrditi uzrok nastanka impotencije.
Dijagnostika impotencije ima svoj logičan redosled, koji je u savremenoj medicini dobro utvrđen.
Anamneza (konsultativni razgovor)
Prvi i najvažniji korak je detaljan razgovor sa urologom koji se bavi ovom problematikom. Tom prilikom se stiče orijentacioni uvid u konkretnu situaciju, sagledavaju se specifičnosti važne baš za odgovarajući slučaj i utvrđuje se šta je potrebno uraditi dalje da bi se utvrdio uzrok impotencije.
U zavisnosti od svega ovog, ljekar može tražiti da se uradi nešto od sledećeg:
Laboratorijska ispitivanja
Laboratorijske analize mogu poslužiti da se utvrdi opšte stanje pacijenta (krvna slika i dr.) jer mnoga oboljenja mogu uticati na potenciju. Nivo šećera u krvi može ukazati na postojanje šećerne bolesti. Pored opštih laboratorijskih pokazatelja mogu se uraditi i specifične analize, npr. hormonski status, jer poremećen nivo hormona u organizmu može u određenom (ne velikom) procentu slučajeva biti razlog impotencije.
U konkretnom slučaju lekar može tražiti neke druge laboratorijske analize.
Pregled pacijenta
Pored uobičajenog opšteg pregleda, može se ukazati potreba i za pojedinim specijalnim ispitivanjima kao što su:
- mjerenje cirkulacije kroz krvne sudove penisa
- ultrazvučni pregled urotrakta
- prostaglandinski test
- utvrđivanje postojanja noćnih erekcija
- rentgensko snimanje kavernoznih tela
- drugi pregledi, u zavisnosti od slučaja
Liječenje impotencije
Savremena medicina danas ima mnogo više mogućnosti za liječenje impotencije nego što je to bilo do pre samo petnaestak godina.
Evo nekih od mogućnosti:
Biljni preparati
U svijetu je veoma rasprostranjena upotreba biljnih dijetetskih proizvoda sa ciljem poboljšanja potencije i seksualne želje. Dakle, to nisu ljekovi, a njihov velika popularnost potiče od činjenice da uglavnom nemaju neželjene efekte i da se mogu koristiti i bez ljekarskog recepta. Mnogi muškarci imaju vrlo pozitivna iskustva sa upotrebom pojedinih biljnih preparata. U svakom slučaju, njihova upotreba je opravdana ako se ima u vidu da oni ne mogu da zamijene pregled lekara i odgovarajuće lečenje. Takođe se pokazalo da nisu svi biljni preparati dovoljno dobrog kvaliteta i sastava pa u tom smislu treba napraviti pravi izbor.
Ljekovi
Danas postoji više ljekova: Cialis, Levitra, Viagra. Radi se o hemijski sličnim ljekovima čiji mehanizam djelovanja je isti. Postoje, ipak, određene razlike koje čine da kod nekih ljudi bolje djeluje jedan lek, a kod nekog neki drugi.
Osobine svih ovih ljekova su da nemaju trajno dejstvo u smislu izlečenja, već deluju samo određeno vrijeme posle uzimanja (od nekoliko sati pa do skoro dva dana). Posle isteka tog vremena nemaju više nikakvog efekta i moraju se ponovo uzeti za sledeći seksualni odnos.
Veoma važno je to da se oni nikako ne smiju uzimati bez prethodne konsultacije sa ljekarom jer mogu ozbiljno ugroziti zdravlje pa i život pacijenta.
Ovo upozorenje treba shvatiti krajnje ozbiljno.
Intrakavernozne injekcije
Radi se o specijalnim injekcijama koje se daju u bočni deo penisa i potom, kroz nekoliko minuta izazivaju nastanak erekcije koja traje različito dugo-od 30 minuta do nekoliko sati. Takve injekcije se mogu davati u dijagnostičke svrhe kada to radi ljekar ili se mogu koristiti za omogućavanje seksualnog odnosa i u tom slučaju ih muškarac daje samom sebi.
Prije upotrebe ovih injekcija, koje su, inače veoma efikasne, neophodno je titriranje doze i obuka od strane urologa. Obuka je veoma jednostavna i svaki muškarac, bez obzira na zanimanje ili spretnost nauči da koristi injekcije za desetak minuta.
Rizici po zdravlje su mnogo manji nego kod primene gore pomenutih lekova. Određene mere opreza su ipak neophodne pa je iz tog razloga prethodna konsultacija sa urologom neizostavna.